Bir çoğumuzun yabancı olduğu hatta ne olduğu hakkında en ufak bir fikrinin bile olmadığı ama son dönemlerde dünyanın gündemine oturan, uçuk rakamlarla her türlü alışverişi yapılabilen NFT (Non Fungible Token)’yi gelin yakından tanıyalım.
NFT Nedir?
Öncelikle NFT (Non Fungible Token) Değiştirilemez Token anlamına gelmektedir. NFT, içinde bir kripto para birimi olarak değeri tutan tahsil edilebilir bir dijital varlıktır diyebiliriz. Örneğin 50 liranız varsa bunu iki adet 25 lirayla takas edebilirsiniz. Fakat NFT’ler değiştirilmesi imkansız ve türünün tek örneği jetonlar olarak tanımlanabilir. Bu jetonların, yakında piyasanın en popüler kripto parası olan Bitcoin’i bile geçip tüm dünyada bir patlamaya neden olacağı öngörülmekte.
NFT, teknolojide eşi benzeri olmayan bir şeye karşılık gelmektedir. Bir ev veya türünün tek örneği olan bir tablo olabilir. Tablonun bir fotoğrafını çekebilir veya bir baskı satın alabilirsiniz, ancak yalnızca bir adet orijinal tablo olacaktır. İşte NFT’ler de böyledir.Onlardan sadece tek bir tane vardır o da sizindir kimse değiştiremez sonsuza kadar size aittir.
NFT’ler, dijital dünyada herhangi bir mülk parçası gibi alınıp satılabilen “türünün tek örneği” varlıklardır, ancak kendilerine ait somut bir biçimleri yoktur.
NFT’lerin Değeri Nedir?
Teoride, herkes işini bir NFT olarak satmak için belirtebilir, ancak son zamanlarda milyonlarca dolarlık satış haberlerine haliyle herkesin ilgisi arttı.19 Şubat’ta, Nyan Cat’in animasyonlu bir Gif’i uçan bir pop-tart kedinin 2011 yılı görüntüsü 500.000 dolardan fazla bir miktara satıldı. Birkaç hafta sonra müzisyen Grimes, dijital sanatının bir kısmını 6 milyon dolardan fazla sattı.
Tokenleştirilen ve satılan sadece sanat değil. Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey, teklifleri 2,5 milyon dolara ulaşan ilk tweet’in bir NFT’sini de sattı. Hatta bu tweeti alan Türk bir yatırımcıydı. Aynı zamanda Christie’nin dijital sanatçı Beeple tarafından 69 milyon dolara NFT satması dijital sanatta yeni bir rekor kırdı.
NFT’ler Nasıl Üretiliyor ?
NFT’ler Ethereum geliştiricileri tarafından hazırlanmış ERC-721 token standardına göre üretilmekteler. Kullanıcıların blockchain’in teknik dünyasında boğulmaması için işlemin kolayca gerçekleştirilmesini mümkün kılan platformlar bulunuyor. NFT üretebilmek için ihtiyaç olan tek şey dijital kripto para cüzdanı. NFT olarak üretilmek istenen dosya, bu platformlar aracılığıyla IPFS sistemine yükledikten sonra NFT’nin değiştirilemeyecek parametreleri belirleniyor. NFT’den kaç tane üretileceği, fiyatı, bir sonraki satışında ne kadar pay ödenmesi gerekeceği, gibi özellikleri belirlendikten sonra blockchain ağının işlem ücreti ödenerek NFT’ler üretilmiş oluyor.
NTF Nasıl Kullanılıyor ?
NFT, sadece kendisine özgü benzersiz bir imzayla çalışan tek bir NFT’yi yaparak, dijital bir yaratıcı çalışmanın yapay kıtlığına neden olmak için kullanılabilir. Sanat eserlerinin NFT’leri bu nedenle imzalı öğelere benzer. Bir NFT’nin benzersiz kimliği ve mülkiyeti, blok zinciri defteriyle doğrulanabilir. NFT’ler, benzersiz, 40 basamaklı bir harf ve sayı dizisini hesaplayan bir algoritma olan kriptografik bir karma işlevi aracılığıyla işlenen meta verilere sahiptir. NFT’ler ayrıca birden çok platformda varlık birlikte çalışabilirlik olasılığını yaratmak için kullanılır.
Peki NFT Kopyalanabilir mi?
Milyonlarca insan Beeple’ın 69 milyon dolara satılan sanatını gördü ve görüntü sayısız kez kopyalanıp paylaşıldı. Çoğu durumda sanatçı, eserlerinin telif hakkını elinde tutar, böylece kopyalar üretmeye ve satmaya devam edebilirler.
Ancak NFT’nin alıcısı, “orijinal” çalışmaya sahip olduğunu kanıtlayan bir “jetona” sahiptir. Bazı insanlar bunu imzalı bir baskı satın almakla karşılaştırır.