Dünya, uzay ekonomisinde yeni bir sayfa açmaya hazırlanıyor. ABD ve Çin’in Ay’a geri dönüş rekabeti hız kazanırken, özel sektör de uydumuzdaki dev kaynak potansiyeline göz dikmiş durumda. Bu kapsamda Ay madenciliği girişimi Interlune ile kriyojenik teknoloji geliştiricisi Bluefors, yaklaşık 300 milyon dolarlık dev bir anlaşma imzaladı. Böylece Ay’dan kaynak çıkarmayı hedefleyen ilk ticari işbirliği resmen start aldı.
Yazı Başlıkları
Helyum-3 için stratejik hamle
Anlaşma kapsamında Bluefors, Ay yüzeyinden çıkarılacak 10 bin litre Helyum-3 izotopunu satın almayı taahhüt etti. Bu hamle, Ay madenciliğinin yalnızca teoride kalmadığını, artık ticari olarak da ciddiye alındığını gösteriyor.
Helyum-3, geleceğin enerjisi olarak değerlendiriliyor. Füzyon reaktörlerinde temiz ve yüksek verimle kullanılabilmesi ve kuantum bilgisayarlarının soğutma sistemlerinde kritik rol oynaması nedeniyle son derece değerli. Dünya’da çok sınırlı bulunan bu izotop, Ay’da Güneş rüzgarlarının etkisiyle çok daha yoğun şekilde yer alıyor.
Ancak Interlune’un önünde zorlu bir yol var. Yeterli miktarda Helyum-3 elde edebilmek için milyonlarca ton Ay toprağının işlenmesi gerekebilir. Ayrıca bu dev ekipmanların Ay’a taşınması bile başlı başına milyarlarca dolarlık maliyet anlamına geliyor.
Uzayda kaynak rekabeti kızışıyor
Interlune bu yarışta yalnız değil. Jeff Bezos’un Blue Origin’i de kısa süre önce Ay yörüngesinde keşif ve yüzey teyidi için kritik kaynakları — özellikle su buzu ve Helyum-3 — haritalamak adına bir anlaşma duyurdu. Bu çalışmalar, Ay yüzeyinde uzun soluklu insan yaşamı ve yakıt üretimi için temel oluşturacak.
Uzmanlara göre su buzu, Helyum-3 kadar stratejik öneme sahip. Suyun içme suyu, oksijen ve roket yakıtına dönüştürülebilmesi sayesinde Ay’da kalıcı üsler kurulmasının önünü açabilir.
Henüz yolun başındayız
Tüm bu projeler hâlâ erken aşamada. Ay’daki Helyum-3 birikiminin tam seviyesi bilinmiyor ve füzyon enerjisinin ticari hale gelmesi için daha uzun bir Ar-Ge süreci gerekiyor. NASA’nın öngördüğü Ay ekonomisinin kurulması da yıllar alacak.
Yine de Interlune umutlu. Şirket, gelecek yıl Astrobotic’in Griffin-1 aracıyla Ay’a göndermeyi planladığı çok spektrumlu kamera ile yüzeydeki Helyum-3 yoğunluğunu ilk kez doğrudan ölçmeyi hedefliyor.